بیانات منتشر نشده امام خامنه ای در دیدار با مسئولان کمیته امداد امام خمینی - ۱۳۸۳/۱۲/۱۴

«روشنی خورشید» متن بیانات حضرت امام خامنه‌ای در دیدار با مسئولان کمیته‌ی امداد امام خمینی در سال ۱۳۸۳ را منتشر می‌کند.

تاریخ: ۱۴ اسفند ۱۳۸۳

شرح:

[بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم]

خوش آمد عرض می‌کنیم به همه برادران و خواهران عزیزی که در قالب کمیته‌ی امداد در نقاط مختلف کشور به امداد سرگرم و مشغول خدمتند. امتیاز مجموعه‌ی شما این است که یادگار امام بزرگوار ماست. ضمناً تأسیس این نهاد، جهت‌گیری امام حکیم و عظیم‌الشّأن ما را هم نشان می‌دهد. وقتی در انقلاب، همه‌ی ذهن‌ها و دل‌ها به مسائل سیاسی و مسائل متن انقلاب مشغول بود و در بحبوحه‌ی کارهای کلان کشور، این‌طور فعّالیت‌ها به ذهن کسی نمی‌آمد. ایشان این برادران مؤمن، آقای عسگراولادی و بعضی دوستان دیگر را برای خدمت‌رسانی به مردم مأمور کردند؛ در نتیجه کمیته‌ی امداد تشکیل شد.

یادم است همان روزهای اول که ایشان مشغول این کار بودند -شاید قبل از آن که حکم امام صادر شود- در مجلس شورای ملی سابق، ما آن طرف مشغول کارهای سیاسی و رسیدگی به مسائل مهم انقلاب بودیم؛ این آقایان هم در طرف دیگر، محور و مرکز مراجعات انبوه مردم قرار گرفته بودند و به آن‌ها کمک می‌کردند؛ پول و امکانات می‌دادند. از اول، خشت این کار بر اساس خدمت مستقیم و نزدیک به مردم گذاشته شد.

درست است که ساخت و قواره‌ی یک نظام و یک دولت باید طوری باشد که فاصله‌ها و شکاف‌های طبقاتی بین مردم را پُر کند و به مرور در برنامه‌های مختلف محرومیت‌ها را از بین ببرد؛ اما این وظیفه‌ی عمومی نباید موجب شود مسئولیت رسیدگی به نیازهای فوری، فوتی و جزئی که معمولاً در همه‌ی کشورها و همه‌ی مجامع، سطح وسیعی هم دارد، فراموش شود؛ نباید مانع از این بشود که کسانی یا مجموعه‌ای فقط وقف این کار شوند. لذا، شما می‌بینید با این که نظام اقتصادی اسلامی تأمین کننده‌ی رفاه عمومی جامعه است -اقتصاد اسلام که فقط برای دسته‌ی معینی نیست؛ برای رفاه عمومی است؛ برنامه‌ی کلی اسلام این است- اما در عین حال صدقه دادن، رسیدگی به مسائل و سر زدن به فقیر را هم جزو وظایف قرار داده؛ این نقطه‌ی مقابل فکری است که می‌گوید ما کلان را درست کنیم، به خرد کار نداشته باشیم. اسلام می‌گوید نه؛ هم کلان را باید درست کرد، هم باید به نیازهای خرد و روزانه و روزمرّه و پیوسته و تمام‌نشدنی پرداخت. این بخش را مجموعه‌ی کمیته‌ی امداد بر عهده گرفت و خوب هم از عهده بر آمد. این که ایشان می‌فرمایند ما ابراز اعتماد کردیم، درست است. ما از دوستانی که سال‌های متمادی این خدمت را وجهه‌ی همت خود قرار داده‌اند، امانت، صداقت و دلسوزی دیده‌ایم و به آن‌ها اعتماد پیدا کرده‌ایم؛ ملاک هم همین است؛ امانت، صداقت، دلسوزی و فراموش نکردن خط صحیح کار، آنچه در طول این سال‌ها ما از کمیته‌ی امداد مشاهده کرده‌ایم، نشان‌دهنده‌ی همین معناست. در قضایای مختلف -از جمله حادثه‌ی بم- این صداقت، امانت و دلسوزی مشاهده شده است. بار دومی که به بم رفتیم، ناشناس از جاهایی سرکشی کردم؛ از جمله محلی که کمیته امداد در آن‌جا کالا و ملزومات تقسیم می‌کرد؛ دیدم منظم، مرتب، خوب، بسته‌بندی شده، تمیز و با احترام اجناس توزیع می‌شود؛ خیلی خوب است؛ این‌ها محصول یک تجربه‌ی طولانی است. فقط خواستن کافی نیست، بلد بودن هم لازم است. بلد بودن یک مقدار کار علمی لازم دارد؛ یک مقدار هم کار تجربی. شما لابد کار علمی هم می‌کنید. اما توصیه‌ام این است که حتماً به ملاحظه و مطالعه‌ی جنبه‌های علمی این کار، خدمت‌رسانی مستقیم به مردم اهمیت دهید. امروز این‌ها شیوه‌های علمی و شناخته شده‌ای دارد؛ این‌ها را باید فرا گرفت و به کار بست. تجربه‌ی شما بسیار خوب است؛ امکانات هم که الحمدلله وجود دارد؛ هم مردم بحمدالله خوب کمک می‌کنند، هم کمک‌های دولت در سال‌های اخیر خیلی خوب شده و چندین برابر سابق کمک مِی کند.

فقر، حائل و مانع بسیاری از موفقیت‌های استعداد انسانی است. مردم فقیر و طبقات محروم نه فقط از این رنج می‌برند که از لحاظ گذران زندگی دچار محرومیت بالفعل اند؛ بلکه محرومیت بزرگ‌تر آن‌ها این است که چقدر استعداد در میان قشرهای محروم و مستمند از بین می‌رود. الان بحمدالله جامعه‌ی ما طوری است که طبقات محروم هم می‌توانند به میدان بیایند؛ لکن اگر به‌طور نسبی نگاه کنید، می‌بینید بسیاری از جوان‌ها و نوجوان‌ها و عناصر متعلق به خانواده‌های محروم، چنانچه امکانات داشته باشند و محرومیت نداشته باشند، استعدادشان بروز خواهد کرد. فقر برای جامعه بلای بزرگی است. فقری که نبی اکرم آن را مدح کرده‌اند و فرموده اند: «الفقر فخری»، این است که یک نفر به انتخاب خود زندگی‌اش را فقیرانه کند؛ به‌خصوص اگر مسئول و کلیددار و امانتدار مسئولیتی باشد؛ چه مسئولیت مالی، چه مسئولیت سیاسی، چه مسئولیت قانونی. اگر کسی به انتخاب خود زندگی فقیرانه را انتخاب کند، برای او افتخار است؛ یعنی همان چیزی که امیرالمؤمنین داشت. شنیده‌اید که امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاه‌والسّلام در طول سال‌های بعد از رحلت پیغمبر تا زمان خلافتشان، چقدر باغ‌ها و مزارع آباد کردند و چقدر چاه‌ها حفر کردند و آب جاری ساختند. کافی بود یک نفر با این همه تولید از راه بازو و دسترنج خود، زندگی حلال و طیّب و طاهری تشکیل دهد. آن وقت، امیرالمؤمنین خلیفه هم نبود. ما همیشه از آن چهار سال و نه ماه دوره‌ی خلافت امیر المؤمنین صحبت می‌کنیم؛ قبل از آن چه؟ قبل از آن، خانه‌ی امیرالمؤمنین چگونه بود؟ زندگی‌اش چطوری بود؟ نه خلیفه بود، نه معاون خلیفه بود، نه فرمانده لشکر بود. او این همه دسترنج داشت؛ می‌توانست گوسفندداری یا شترداری کند، باغداری کند، مزرعه بخرد و بفروشد و زکاتش را هم سر فصل بدهد، خمس مالش را هم بدهد و طیّب و طاهر زندگی کند و یک زندگی اعیانی هم داشته باشد؛ اما این کار را نکرد. این‌ها برای ما درس است. زندگی دوران مسئولیت آن بزرگوار جلوی چشم همه است و برجسته‌ترین نشانه و تابلو در تاریخ است؛ اما قبلش هم همین‌طور بود. جایی نقل نشده است که امیرالمومنین، قبل از خلافتش یک خانه مفصل یا یک زندگی آن‌چنانی داشت و اعیانی زندگی مِی کرده؛ این فقر افتخار انسان است: «الفقر فخری».

ماها اگر یک روز هم قدری به خود سخت بگیریم، در دلمان خیلی احساس غرور می‌کنیم؛ در حالی که بیست سال، سی سال، پنجاه سال این‌گونه زندگی کردن هم، اگر درست بفهمیم و فکرمان را به کار بیندازیم، یک دوره‌ی گذر است. مگر همه‌ی زندگی دنیا چقدر است؟ این احساس، گوهر تابناکی است که اگر در هر وجودی پیدا شود، خیلی باارزش است. این که انسان از مال طیّب و طاهر خود، خمس داده و زکات داده و صدقه در وقت خود داده، استفاده‌ی شخصی نکند و آن را وقف کند و در اختیار فقرا و مردم بگذارد، افتخار بزرگی است و مصداق «الفقر فخری» است.

فقری که در جامعه وجود دارد، جزو سیاه‌ترین و نامطلوب‌ترین چیزهاست؛ مردم محرومی در جامعه باشند و نتوانند زندگی خود را اداره و از مواهب زندگی استفاده کنند؛ مرد همه‌ی وقت خود را -اگر کار پیدا کرد- برای این صرف کند که نان بخور و نمیری برای خود و خانواده‌اش فراهم کند. رسیدگی به این‌ها خیلی باارزش است. این وظیفه‌ی سنگینی است که شماها بر عهده دارید.

یکی از برنامه‌های بسیار خوب کمیته‌ی امداد که قبلاً هم به آن اشاره کرده‌ام، این است که خانواده‌های تحت پوشش را به خودکفایی می‌رساند. هرچه بتوانید دایره‌ی خدمت رساندن به مردم را توسعه دهید و از همه‌ی امکاناتی که در اختیار کمیته‌ی امداد قرار می‌گیرد، به نحوی برای مردم و محرومان استفاده کنید، ارزش کمیته‌ی امداد بالاتر خواهد رفت. هرچه ممکن است از این پول و سرمایه و امکانات برای رفع محرومیت مردم استفاده کنید. از چیزهای دیگر کم بگذارید و جبهه‌ی خدمت‌گزاری به مردم را تقویت کنید. ما گفتیم «سال نهضت خدمت‌رسانی»؛ خدمت‌رسانی مربوط به یک سال که نیست؛ مربوط به همه‌ی عمر است. ما که مسئولیم، باید در همه‌ی لحظات و ساعات زندگی مسئولیت خود به فکر خدمت رساندن به مردم باشیم، بودن بنده و امثال بنده فلسفه‌ی دیگری ندارد. اگر نخواهیم به مردم خدمت کنیم، پس چرا این‌جا نشسته‌ایم؟ هدف و فلسفه‌ی بودن ما این است که بتوانیم به خلق خدا خدمت کنیم. چه کسانی بیشتر از همه محتاج خدمت هستند؟ معلوم است؛ طبقه‌ی محروم. خدمت را همواره به عنوان یک ارزش مطلق در نظر داشته باشید و فلسفه‌ی خدمت‌رسانی را -که کار کمیته‌ی امداد خدمت‌رسانی مستقیم است- تدوین کنید و به عناصری که در این مجموعه کار می‌کنند، این را به عنوان یک استدلال و یک ایمان منتقل کنید تا بدانند چه‌کار می‌کنند؛ یعنی پایه‌ی استدلالی و فلسفی این کار را بفهمند. صرف این نیست که دل ما برای فلان‌کس سوخت و به او کمکی کردیم؛ نه، این کار فلسفه دارد و پشت سر آن استدلالی هست. کسان بسیاری هستند که در پیچ و خم مسائل کشور و زیر و بالا شدن‌ها به کمک نیاز دارند؛ هرگز نباید دست کمک‌رسانی به این‌ها قطع شود. به امید کی می‌شود گذاشت؟ بله، مردم مؤمن اند و اگر بفهمند، کمک می‌کنند؛ اما اگر مردم متوجه نشدند و از این افراد غفلت شد، باید دست کمک‌رسانی وجود داشته باشد. آن دست، کیست؟ کمیته‌ی امداد را این‌گونه تعریف کنید؛ و آن‌جایی که دست کمک‌رسانی دراز نمی‌شود، کمیته‌ی امداد حاضر و ناظر و کمک‌رسان باشد. این یک فلسفه‌ی کاملا مستحکم و قوی و انگیزه‌بخش است که نیروی کمیته‌ی امداد بداند چه‌کار می‌کند. وقتی این شد وظیفه، از یک ریال هم باید درست و به‌جا استفاده کرد و اولویّت‌ها را در نظر گرفت. همه‌ی این‌ها با برنامه‌ریزی، عملی است. الحمدلله شما هم تجربه‌ی خوب و موفّقی در این کار دارید.

از خداوند متعال می‌خواهیم روح مطهر امام را که این پایه‌ی مبارک را گذاشت، مشمول لطف و تفضل و رحمت مستمر و پی‌درپی خود قرار دهد و اجر و ثواب همه‌ی کسانی که از روز اول تا امروز در این دستگاه خدمت کرده اند، پیش خدا محفوظ باشد، و به همه‌ی شماها توفیق دهد تا ان‌شاءالله این کار را هر چه بهتر و قوی‌تر و مستحکم‌تر ادامه دهید و پیش ببرید. هر چه ممکن است، مراقبت کنید که چهارچوب خدمت‌رسانی و استفاده از این سرمایه‌ی مادی ملی به نحو احسن انجام بگیرد؛ نگذارید هیچ پِرتی در این مجموعه به وجود بیاید. هر قطره از این منبع آب زلال و گوارا باید به نقطه‌ای که به آن نیاز دارد، برسد.

ان‌شاءالله همه شما مشمول ادعیه‌ی زاکیه‌ی حضرت بقیه‌الله -ارواحنافداه- باشید.

[والسلام‌علیکم‌ورحمه‌الله‌وبرکاته]

منبع: کتاب «امداد در آیینه کلام رهبر»، اداره کل روابط عمومی کمیته امداد امام خمینی؛ صفحه ۱۳۹

پیوند مرتبط: خبر دیدار در پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار امام خامنه‌ای