بیانات منتشر نشده امام خامنه ای در دیدار با برگزارکنندگان نخستین همایش بانوان قرآن پژوه - ۱۳۸۲/۵/۱۳

در آستانه‌ی برگزاری نخستین همایش بانوان قرآن‌پژوه، اعضای برگزار کننده همایش آقایان و خانم ها: دکتر احمد احمدی عضو شورای انقلاب فرهنگی و دبیر اولین همایش بانوان قرآن پژوه، احمد مسجد جامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجة الاسلام والمسلمین نظام‌زاده نماینده ولی فقیه و ریاست سازمان اوقاف و امور خیریه، زهرا شجاعی مشاور ریاست جمهوری و رئیس مرکز امور مشارکت زنان، رحیم عبادی رئیس سازمان ملی جوانان، علی اصغر رمضانپور معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجج اسلام آقایان سید احمد هاشمی نژاد، محمد عبداللهیان و حسن پویا، مرتضی نجفی قدسی، ملیحه موسوی و زکیه عبداللهیان از مؤسسه معارف اسلامی امام رضا (ع) در ملاقات با حضرت امام خامنه‌ای، معظم له را در جریان این همایش، انگیزه ها، اهداف، اهمیت و برنامه های آن قرار دادند و پس از آن ایشان رهنمودهایی ایراد فرمودند، که «روشنی خورشید» متن آن را منتشر می‌کند.

تاریخ: ۱۳ مرداد ۱۳۸۲

شرح:

بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم

بسیار کار خوبی است. در زمینه‌ی قرآن، کارها را ریز کردن، و به هرکدام جداگانه پرداختن، لازم است. ما در این زمینه در طول سال‌های متمادی خیلی کم‌کاری داشته‌ایم. هرچه ما در این زمینه بیشتر تلاش کنیم و جلوتر برویم، کارهای جدیدتر دائماً خود را به ما نشان می‌دهد. از جمله، کاری است که شما دارید می‌کنید. شما باید هدف خود را از این کار کاملاً تصویر کنید. قاعدتاً هدف این است که جامعه‌ی ما به مفاهیم و معانی و مضامین و هدایت قرآنی نزدیک‌تر شود، و الا بقیه‌ی موارد چیزهایی نیست که انسان برای آن‌ها کار کند. آنچه در برنامه‌ریزی‌تان حتماً ملاحظه کنید و برنامه را بر اساس آن قرار بدهید، این است؛ ببینید کدام کار، ما را به هدف ترویج معرفت و هدایت قرآنی بیشتر نزدیک می‌کند. کارهای حاشیه‌ای و جنبی بد نیست -مثل همین کارهای هنری که شما گفتید- این‌ها جزو مجموعه‌ی کارهاست و خوب است؛ بنده نه فقط هیچ مخالفتی ندارم، بلکه علاقه هم دارم؛ مثلاً یک قرآن نستعلیق خیلی خوبی را خانمی نوشته بودند که ما قبلاً به وزارت ارشاد سفارش کردیم، بعد هم نمی‌دانم خودشان چاپ کردند یا شما چاپ کردید.

بالاخره این کارها خیلی خوب است؛ منتها نقطه‌ی اصلی را پیدا کنید و روی آن متمرکز شوید. بنده تصور می‌کنم نقطه‌ی اصلی به ترتیب از ابتدا عبارت است از: اول صحیح خوانی روخوانی قرآن؛ دوم حفظ قرآن، سوم فهم معانی قرآن با استفاده از ترجمه‌های خوب و تفسیرهای مناسب. من یک وقت به یکی از بزرگانی که در حوزه هستند و اهل قلم اند، گفتم امروز جای تفسیر «منهج الصّادقین» مرحوم ملا فتح الله خالی است. ما برای امروز یک «منهج الصّادقین» می‌خواهیم اما نداریم، تفاسیر امروز ما یا مجمع البیان و بالاتر از مجمع البیان است و یا ترجمه است؛ درحالی‌که ما یک منهج الصّادقین را لازم داریم که اگر کسی خواست قرآن را بفهمد، بتواند ذیل هر آیه ای، از چند سطر توضیح استفاده کند. اتفاقاً آن بزرگوار کار را شروع کردند و یک تفسیر این‌طوری دارند می‌نویسند. در این زمینه‌ها هرچه کار بکنیم، زیاد نیست.

یک مشکل بزرگ ما ناآشنایی مردم با زبان عربی است. این مشکل در کشورهای عربی وجود ندارد. در کشورهای عربی وقتی قاری قرآن در مجلس می‌نشیند و قرآن می‌خواند همه‌ی مردمی که آن‌جا نشسته اند، بخش عمده‌ای از آنچه را که او می‌خواند، می‌فهمند. ممکن است بعضی از لغت‌ها را نفهمند -ما هم که طلبه هستیم بعضی از لغت‌ها، بعضی از آیات را نمی‌فهمیم- لیکن یک فضای کلی از مفاهیم آیه را برای آن‌ها به وجود می‌آورد؛ مثلاً آیه‌ی رحمت است، آیه‌ی عذاب است، تاریخ است، انذار است، تبشیر است. به همین دلیل جلسات قرآن‌خوانی، به خصوص در بعضی از کشورهای عربی کاملاً رایج است. ما این‌جا هرچه کردیم این کار رواج پیدا کند، آن‌طوری رواج پیدا نکرد. مثلاً فرض بفرمایید یک قاری می‌آید و در مسجد روی منبر می‌نشیند و یک ساعت می‌خواند؛ مردم هم یواش یواش جمع می‌شوند و به قرائت او گوش می‌کنند. اگر ما بتوانیم کاری کنیم که جُلِّ مردم از مضامین قرآنی اطلاع پیدا کنند و وقتی آیه‌ی قرآن خوانده می‌شود، بفهمند چه دارد می‌گوید، کار بزرگ و مهمی کرده‌ایم. البته آنچه به این کار بسیار کمک می‌کند، حفظ قرآن است.

عرض کردیم وقتی مردم حافظ قرآن باشند، به تدریج با خواندن مکرر و آشنا شدن، این‌ها ملکه خواهد شد. حرکت‌های قرآنی ان‌شاءالله باید در این جهت سیر کند؛ و الا بعضی از کارها مبالغه‌اش خیلی تعریفی ندارد. بنده به آموزش تجوید مایلم؛ از مشهد هم در زمینه‌ی مسائل تجویدی در جلسات قرآنی کار می‌کردیم؛ الان هم افراد را به این کار تشویق می‌کنم؛ اما هدف ما این نیست که مثلاً این مدّ را حتماً سه الف بدهیم یا چهار الف؛ اگر چنین نشد، مثلاً این اشکال را پیدا می‌کند؛ مسأله‌ی اصلی این‌ها نیست. این‌ها روی کار است؛ باطن کار در ورای همه‌ی این‌ها باید تأمین و توسعه‌ی هدایت قرآنی باشد. در همه‌ی برنامه‌ریزی‌ها این را رعایت کنید، ببینید چقدر نتیجه می‌گیرید. که اگر این حاصل شد، آن‌گاه به همان مقصودی که شما می‌فرمایید، نزدیک می‌شویم: مادر خانه با قرآن آشناست؛ بچه‌های خود را به دور خود جمع می‌کند و برای آن‌ها قرآن می‌خواند. خدا ان‌شاءالله والدین همه‌ی شما را رحمت کند؛ والده‌ی ما این‌طوری بود. ایشان صدای خوشی داشت و قرآن را هم کاملاً می‌فهمید. عربی‌دان بود. بنده داستان‌های قرآن را اولین بار در بچگی از زبان مادرم شنیدم. داستان حضرت موسی، داستان حضرت ابراهیم. ایشان قرآن را می‌خواند و شرح می‌داد، ما بچه‌ها هم می‌نشستیم و گوش می‌کردیم. چنین کاری خیلی اثر می‌گذارد و فضا را قرآنی می‌کند.

ان‌شاءالله خداوند به شما کمک کند و تأییدتان کند. از این که دوستان در دولت هم با شما در این زمینه همکاری می‌کنند، خرسندیم. این کار، بسیار خوب است؛ یقیناً جزو حسنات کارهای آقایان محسوب می‌شود.

ان‌شاءالله موفق باشید.

 

منبع: دوماهنامه بشارت، شماره ۳۶، صفحه ۶۵