بیانات منتشر نشده امام خامنه ای در دیدار با نخبگان جوان کشور - ۱۳۸۲/۷/۳۰

به طور معمول، در مهر ماه هر سال، جمعی از نخبگان دانشجویی، به دیدار حضرت امام خامنه‌ای می‌روند و از بیانات ایشان بهره‌مند می‌شوند. به همین بهانه، «روشنی خورشید» متن منتشرنشده‌ی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع نخبگان دانشگاهی در سال ۱۳۸۲ را منتشر می‌کند.

مخاطب: نخبگان جوان کشور، برترین‌های کنکور و دارندگان مدال‌های المپیادهای جهانی

تاریخ: ۳۰ مهر ۱۳۸۲

شرح:

بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم

اولاً نفس این‌که جوان‌های عزیز ما در زمینه‌های مختلف علمی از خود استعداد و توانایی نشان می‌دهند، برای کشور بسیار باارزش است؛ برای ما هم بسیار خوشحال کننده است.

بسیاری از مطالبی هم که دوستان در این‌جا بیان کردند، مطالب خوبی بود و انسان خوشحال می‌شود از این‌که ببیند جوان‌ها درباره‌ی مسائل خودشان، درباره‌ی مسائل دانشگاه و درباره‌ی مسائل کشور فکر می‌کنند؛ این فکر کردن حاکی از احساس مسئولیت است و همین احساس مسئولیت است که به نظر ما بسیار مهم و حائز اهمیت است.

مشکلاتی را هم بیان کردید که من در این‌جا بعضی از آن‌ها را یادداشت کرده‌ام؛ دوستان هم ظاهراً یادداشت کرده‌اند، که باید به آن‌ها رسیدگی شود. البته مشکلاتی که مطرح کردید، مشکلات مهمی نیست؛ هم حل آن‌ها مشکل نیست -غالباً آسان است- و هم همتِ بر حل این مشکلات وجود دارد. بعضی از جوان‌هایی که صحبت کردند، در لحن کلامشان امید و نشاط و شادابیِ لازم جوانی ضعیف بود -یکی دو نفر این‌طور بودند- اما بقیه بحمدالله پُر از نشاط صحبت کردند. به نظر من شماها باید مظهر امید و نشاط باشید. همه‌ی مشکلات مطروحه‌ی در بیانات شما قابل حل است و قطعاً رفع هم خواهد شد؛ کمااین‌که اگر ملاحظه کنید، می‌بینید وضعیت دانشجویان نخبه و مجموعاً جوان‌های تیزهوش، با برخورداری از پیشرفت‌های گوناگون علمی در مجامع جهانی و غیره جدیداً به‌وجود آمده -این‌ها که قبلاً نبوده- از ده سال پیش، دوازده سال پیش، پانزده سال پیش به تدریج این‌ها شروع شده، امروز به‌جای خوبی رسیده و بعد از این هم به جاهای بسیار خوب‌تری خواهد رسید. به عبارت دیگر، حرکت به سمت تعالی در سطح جامعه معمولاً با یک محاسبه و زمانبندی و به تدریج انجام می‌گیرد. در هر مرحله‌ای هم ممکن است مشکلاتی باشد. توصیه‌ی مؤکّد من این است که شما جوان‌ها تصمیم بگیرید و همت بگمارید بر این‌که با مشکلات دست و پنجه نرم کنید؛ نگذارید مشکلات شماها را مغلوب کند. مغلوب شدن در مقابل مشکلات این است که انسان افسرده و مأیوس شود و بگوید با این وضع چه‌کار می‌شود کرد؛ نه، نگذارید این احساس در دل شما رشد کند. می‌شود مشکلات را برطرف کرد. شماها مشکلات را مطرح کنید؛ مسئولان هم روی مسائل مطالعه می‌کنند و با تلاشِ خود مشکلات را برطرف می‌کنند. البته بعضی از برداشت‌ها ممکن است درست نباشد؛ مثلاً گفته شود سطح هوشی ما با نخبه‌هایی که به خارج می‌فرستیم، تناسبی ندارد. نه، این حرف درستی نیست؛ محاسبات و بررسی‌ها درست عکس این را نشان می‌دهد. اولاً هیچ ملتی در صحنه‌ی زورآزمایی جهانی و بین‌المللی آدم‌های ضعیفش را نمی‌فرستد؛ می‌گردد بهترین آن‌ها را انتخاب می‌کند و پس از ایجاد آمادگی، آن‌ها را می‌فرستد. شما به مسابقات ورزشی نگاه کنید. در مسابقات ورزشیِ بین‌المللی با تلاش فراوان تیم‌های ملی را آماده می‌کنند و برجسته‌ها را به میدان‌های جهانی می‌فرستند و افتخار هم کسب می‌کنند. در کار علمی هم همین‌طور است؛ برجسته‌ها را انتخاب و آماده می‌کنند و بعد آن‌ها را می‌فرستند؛ منتها وجود برجسته غیر از دلالت مطابقیِ خودش -که نشان می‌دهد این شخص برجسته است- دلالت تضمنی و التزامی هم دارد؛ یعنی نشان می‌دهد ظرفیت پرواز جامعه این است و می‌تواند این‌گونه افراد را از درون خود پیدا کند، بیرون بکشد و آن‌ها را رشد و اعتلا بدهد. کشورها و ملّت‌ها با نشان دادن نخبه‌های خود به دنیا این را ثابت می‌کنند؛ ملت ما هم این را ثابت کرده و می‌تواند اثبات کند. حقیقت این است که متوسط سطح هوشی در کشور ما -طبق آنچه محاسبه کرده‌اند- از متوسط سطح هوشی در دنیا یا در بسیاری از کشورهای دنیا برتر است؛ این صرفاً ادعای ما نیست؛ یک امر اثبات شده است.

نکاتی که دوستان گفتند، قابل توجه است؛ بعضی از آن‌ها ممکن است مستقیم به ما ارتباط پیدا کند -مثل مسأله‌ی معافیت‌ها که من ان‌شاءالله سفارش می‌کنم روی این قضیه بررسی شود- بعضی از آن‌ها هم به دولت یا به مجلس یا به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارتباط پیدا می‌کند که دوستان ان‌شاءالله دنبال می‌کنند و حل می‌شود.

به‌طور کلی دید امیدوارانه‌ی من نسبت به نسل جوان این است که این کشور، کشور آن‌هاست و استعداد رشد و تعالی و ترقی دارد؛ هم از لحاظ انسانی و هم از لحاظ طبیعی. تاریخ ما هم از لحاظ پیشرفت علمی، تاریخ خوبی است. مسأله‌ی علم در جوامع اسلامی و از جمله در کشور خود ما، یک مسأله‌ی دیرین و ریشه‌دار است. ما در دوران‌هایی برجستگان علمی دنیا را داشتیم. البته امروز بر اثر عوامل گوناگونی، کشورهای اسلامی -از جمله کشور ما- از لحاظ علمی عقب افتاده‌اند و نتوانسته‌اند پیشرو بودن و امتیازات تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کنند؛ لیکن این یک سرنوشت ابدی نیست؛ به این نکته باید توجه کنیم. همچنان که اوج علمی کشورهای مسلمان و از جمله کشور خود ما در قرن چهارم و پنجم هجری -یعنی قرن‌های پیش از رنسانس اروپا- ماندگار و دائمی و ابدی نبود و بر اثر غفلت‌ها از بین رفت و دیگران زرنگی کردند و پیش رفتند، امروز هم این‌طور نیست که شما تصور کنید پیشرفت علمی اروپا و غرب و امریکا یک سرنوشت ابدی است و کشورهای به اصطلاح در حال توسعه یا کشورهای عقب‌افتاده‌ی علمی -که امروز بخشی از آن‌ها کشورهای مسلمان هستند- محکومند که همیشه عقب‌افتاده بمانند؛ به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست. کاملاً ممکن است تعادل این کفه یک روز دیگر از آن سو بشود؛ یعنی شما بشوید پیشرفته‌ترین از لحاظ علمی، و غرب به شما نیاز پیدا کند. اگر شماها همت و تلاش کنید و اگر همه -هم شما جوان‌ها، هم مسئولان و هم استادان و محققان- از امکانات کشور به بهترین وجه استفاده کنند، و اگر کار خوبی انجام بگیرد -که نشانه‌های شروع این کارِ خوب هم در کشور دیده می‌شود- هیچ اشکالی ندارد که ما تا سی سال دیگر، چهل سال دیگر، پنجاه سال دیگر شاهد باشیم که کشور ایرانِ ما در خط مقدم علمی دنیا قرار گرفته است. البته این که در این خط مقدم در کنار ایران چه کشورهایی هستند، به ما ربطی ندارد؛ اما خیلی‌ها عقب خواهند ماند و ما در خط مقدم قرار خواهیم گرفت؛ این همت و تلاش و استعداد می‌خواهد، که ما این استعداد را داریم و این تلاش را باید بکنیم.

ما به نوبه‌ی خود فکر می‌کنیم که بیشترین سرمایه‌گذاری کشور باید در بخش توسعه‌ی علمی بشود. این که من مطرح کردم باید دانشگاه‌ها و دستگاه‌های علمی کشور به سمت تولید علم بروند و یک جنبش نرم‌افزاری به معنای حقیقی کلمه در این کشور به‌وجود بیاید، برای این است؛ زیرا در معادلات فعلی دنیا، طرفی که فعلاً دست قوی را از لحاظ علمی دارد، به‌هیچ‌وجه راضی نیست معادله‌ی کنونی به ضرر او به هم بخورد؛ چون می‌داند به زیان او خواهد بود؛ بنابراین مایل است همین وضعیت حفظ شود؛ یعنی او تولید کند و به اندازه‌ی مورد رضایت خودش در اختیار دیگران بگذارد و دیگران هم آن‌ها را ترجمه و از محصول علمی او استفاده کنند؛ بدون این‌که خودشان در زمینه‌ی تولید و ساختن حقیقت علمی و مفهوم علمی هیچ میدانی داشته باشند و فعالیتی بکنند. آن‌ها می‌خواهند ملّت‌ها را وابسته نگه دارند؛ لذا می‌بینید از پیشرفت‌های علمی ما عصبانی می‌شوند. امروز در بخش انرژی هسته‌ای که کارِ بسیار زیاد و خوب و باارزشی صورت گرفته، شعار آن‌ها این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد؛ لیکن حقیقت مطلب چیز دیگری است؛ آن‌ها می‌خواهند ایران دانش و فناوری هسته‌ای نداشته باشد. آن‌ها می‌گویند اگر شما انرژی هسته‌ای می‌خواهید، ما برای شما نیروگاه می‌سازیم؛ خودمان هم سوخت آن را به شما می‌فروشیم تا نیازی نباشد شما نیروگاه بسازید و برای آن، سوخت تولید کنید. الان چالش حقیقی بین مسئولانی که در این زمینه دارند تلاش می‌کنند و آن‌هایی که از بیرون فشار می‌آورند، این است. این به‌خاطر آن است که آن‌ها می‌خواهند این دانش در این‌جا وجود نداشته باشد. در مقابل، هرچه هم به آن‌ها می‌گویند ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم، آن‌ها روی موضع و شعار خود پافشاری می‌کنند؛ درحالی‌که شعار واقعی آن‌ها این نیست. حقیقت این است که ما سلاح هسته‌ای لازم نداریم. سلاح هسته‌ای برای یک کشور، عامل پیشرفت و سعادت نیست؛ عامل قدرت هم نیست. آن‌هایی که قدرت را در سلاح هسته‌ای می‌بینند، قدرت را بد معنا می‌کنند. قدرت، در داشتن یک مجموعه‌ی انسانیِ قوی است؛ هم از لحاظ علمی قوی، و هم از لحاظ ایمان و پایبندی به مبانی ارزشی قوی. دستگاهی که این‌ها را نداشته باشد، از درون دچار فروریختگی باشد و اراده و ایمان لازم در آن وجود نداشته باشد -ولو سلاح هسته‌ای هم داشته باشد- محکوم به شکست است. ملت ایران امریکا را از کشور خود بیرون کردند؛ درحالی‌که او سلاح هسته‌ای و انواع و اقسام سلاح‌ها را هم داشت. مردم لبنان امریکا را از کشور خود بیرون کردند. مردم فلسطین الان اسرائیلِ دارنده‌ی سلاح‌های هسته‌ای را عاجز کرده و به ستوه آورده‌اند؛ بدون این‌که سلاح هسته‌ای داشته باشند. ما می‌توانیم با ایستادگی، روحیه‌ی خوب و ایمان عمیق و راسخ و آگاهانه، مراحل علمی بسیار بالا را طی کنیم؛ اقتدار حقیقی برای یک کشور این است؛ ما دنبال این هستیم. این‌که گفته می‌شود امروز دارندگان دانش و فناوری دوست ندارند دانش و فناوری در اختیار کشورهای دیگر قرار بگیرد، یک واقعیت است؛ آن‌ها تلاش می‌کنند که نگذارند.

تحقیقاتی درباره‌ی تولید و تکثیر سلول‌های بنیادی صورت گرفت -که امروز یکی از برادران محققِ در آن کار هم در این جلسه حضور دارند- و گردهمایی علمیِ سطح بالایی در این خصوص تشکیل شد و افراد از کشورهای مختلف دعوت شدند و پیشرفت‌های ایران را در این زمینه دیدند و همه تصدیق و تحسین کردند. در گزارشی که به‌تازگی دراین‌باره به من داده شد، نوشته شده که بعضی‌ها به شدت خشمگین و عصبانی شده و اظهار نگرانی کرده‌اند که چرا ایران به این دانش -که دانش بسیار پیشرفته و بالایی است- دسترسی پیدا کرده است.

بعضی از دوستان گفتند که باید از اساتید قدردانی کرد. البته معلوم است؛ این بخشِ قدردانی از شماست؛ قدردانی از اساتید هم یک بخش جداگانه است و مسئولان و کسانی که در بخش‌های دولتی هستند، به آن هم می‌پردازند. امروز اساتید خوب در کشور ما نسبت به پانزده سال و بیست سال پیش و نسبت به قبل از انقلاب، بسیار تفاوت کرده و بالا رفته است؛ شهادت افراد مطلع در امر دانشگاه‌ها این را به ما می‌گوید. گزارشی به من دادند که امروز در بسیاری از دانشگاه‌های کشور سطح اساتید و محققان ما بسیار بالا و راقی است و از این جهت معادل دانشگاه‌های خوب دنیا محسوب می‌شوند؛ این‌ها دستاوردهای اسلام و انقلاب است. قبل از انقلاب، نه دانشگاه‌های ما، نه دانشجو و استاد ما، هیچ‌کدام این وضعیت و این آمادگی‌ها را نداشتند. بحمدالله میدان گسترده‌ای برای کار فراهم شده است. مسئولان کشور باید سعی کنند مشکلاتی را که برای شما جوان‌ها هست، برطرف کنند. این مشکلات، مخصوص دانشگاه هم نیست؛ در بخش مربوط به وزارت آموزش و پرورش هم همین‌طور است؛ آن‌جا هم تلاش‌هایی باید انجام بگیرد.

به‌هرحال باید همه تلاش کنند و به آینده‌ای چشم بدوزند که اگر شما بخواهید و تصمیم بگیرید و اراده کنید -بخصوص نسل جوان ما- رسیدن به آن آینده، حتمی و قطعی است. همه باید سعی کنیم به آن آینده نزدیک شویم و برسیم. البته من در اظهارات خود یک چشم‌انداز بلندمدّت را در نظر می‌گیرم و از نظر من قطعی است. روندی که ما از اول انقلاب تا امروز مشاهده می‌کنیم و روزبه‌روز هم به صورت تصاعدی اضافه می‌شود -یعنی وجود علم و عالم زمینه ایجاد می‌کند و آن زمینه باز علم و عالم را به‌وجود می‌آورد و به صورت تصاعدی پیش می‌رود- من شک ندارم که به فضل پروردگار کشور ما تا چهل، پنجاه سال دیگر جزو کشورهای پیشرفته‌ی ممتاز از لحاظ علم و فناوری خواهد بود؛ این برای من روشن است. البته کار درست این است که از همین الان مسئولان خطوط اصلی را روشن و مشخص کنند و ببینند ما باید دنبال چه فناوری‌ای برویم؛ چون هر فناوری‌ای مطلوب نیست. فناوری یک ارزش مطلق نیست؛ وسیله‌ای است برای استخدام قوا و امکانات موجود در طبیعت. ما باید ببینیم چه مرجعی و با چه هدفی این را استخدام می‌کند. هدف‌های صحیح و انسانی را که ملهم از اندیشه‌های اسلامی است، در نظر بگیریم و فناوری‌ای که حقیقتاً برای اعتلای سطح زندگی بشری -در درجه‌ی اول کشور و جامعه‌ی خودمان، و در درجه‌ی دوم همه‌ی دنیا- مفید و مؤثر است، انتخاب کنیم و آن را پیش ببریم. امروز اشکال بزرگی که بر پیشرفت‌های فناوری غربی وارد است، این است که این‌ها فناوری را در میدان‌هایی که برای بشریت مضر است، وارد کردند. بمب اتمی و بمب شیمیایی را این‌ها ساختند؛ مواد مرگبار برای بشر را این‌ها به وجود آوردند و خودشان هم استفاده کردند. تولید بمب اتمی هیچ حسنی ندارد؛ چون تولید وسیله‌ای است که می‌تواند میلیون‌ها نفر را در آنِ واحد از بین ببرد؛ بنابراین تولید و تکثیرش نادرست است و به‌کار بردنش از همه نادرست‌تر است؛ اما جالب این است همان کسانی که خودشان این سلاح‌ها را تولید و تکثیر کردند، خودشان به‌کار بردند و خودشان افرادِ به‌کار برنده را کمک کردند و به صدام حسین مواد شیمیایی دادند، که هزاران نفر از مردم کشور خودش و کشور ما را با بمباران شیمیایی از بین برد و معلول کرد، الان مدعی شده‌اند که می‌خواهند پادمان هسته‌ای را حفاظت و مدیریت کنند تا مبادا گسترش پیدا کند! مثل این‌که قاچاقچی بزرگی را مسئول مبارزه‌ی با قاچاق بگذرانند، یا بزرگ‌ترین قاچاقچی کشور رئیس مبارزه‌ی با قاچاق بشود! بدترین جنایتکاران در زمینه‌ی مسائل هسته‌ای و شیمیایی، الان شده‌اند مسئول و مرجع برای این‌که نگاه کنند تا در دنیا تخلّفی در زمینه‌ی هسته‌ای و شیمیایی به‌وجود نیاید! علی‌ایّ‌حال فناوری در دنیا راه کج و غلطی را در زمینه‌های مختلف طی کرده است. البته در راه‌های مثبت و خوب هم به کار افتاده که آن‌ها یقیناً مورد سپاس خدا و خلق خداست؛ لیکن در راه‌های کجی هم حرکت کرده است. ما از همین آغاز کار باید مشخص کنیم که در چه رشته‌هایی و در چه مسیری می‌خواهیم فناوری کشور را اعتلا بدهیم و رو به پیشرفت ببریم.

ان‌شاءالله خداوند متعال به شماها کمک کند و به مسئولان هم کمک نماید تا بتوانند به بهترین وجه مطالبات حقیقی نسل جوانِ بااستعداد و خوش‌فکر ما را تأمین کنند.

والسلام‌علیکم‌ورحمه‌الله‌وبرکاته

 

منبع: پایگاه سابق اطلاع‌رسانی نهاد نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه‌ها

پیوندهای مرتبط:

خبر دیدار در پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار امام خامنه‌ای

تصاویر دیدار در پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار امام خامنه‌ای